Postanowiliśmy zbadać zawartość tunelu w zachodnim skrzydle ratusza, odkrytym niedawno podczas remontu gabinetu przewodniczącej Rady Miasta Wioletty Dymeckiej.

Pod marmurowym sekretarzykiem, w gabinecie przewodniczącej, znajduje się wejście na pewnego rodzaju strych. Są to dwa tunele o wysokości ok. 80 centymetrów. Znalezienie gazety ukazującej się w Kołobrzegu w 1914 roku miało świadczyć o tym, że od tego czasu nikt tam nie zaglądał. Postanowiliśmy sprawdzić przeznaczenie tych pomieszczeń, a przede wszystkim to, czy ktoś o nich wiedział po wojnie.

Analiza zgromadzonych w tunelach śmieci dowodzi jednoznacznie, że nasi tam byli. Znaleźliśmy jeszcze jedną stronę gazety z 1914 roku. Dlaczego nikt wcześniej nie zwrócił na nią uwagi? Odpowiedź jest prosta - wydawać musiała się zwykłym śmieciem. W okresie PRL tego rodzaju znaleziska nie były niczym ważnym ani cennym. Analiza materiału zgromadzonego w tunelu wskazuje wyraźnie, że pracowali tam Polacy. Zarówno butelki po alkoholu jak i opakowanie po papierosach "Yugo" dowodzi, że pochodzą one z lat 80-tych minionego stulecia. W tym czasie remont ratusza prowadziło Przedsiębiorstwo Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków. Jak dziś wiemy, remont ten był niskiej jakości, zastosowane materiały wybrakowane, a same działania konstrukcyjne miejscami bezmyślne. Przykładem tego może być kanał w wieży ratusza, który przeznaczono na instalację elektryczną. Nikt nie przejął się tym, że służył on do opadania ciężarków zegara ratuszowego. Przez wiele lat, trzeba było zegar nakręcać codziennie. Zmieniło się to po remoncie ratusza w tym stuleciu.

Analiza murów wskazuje, że prace na sekretnym strychu prowadziły również PKZ-y. Zwisające przewody, nieobrobione zakończenie żelbetowej konstrukcji - to wizytówka, po której można w sposób nie budzący wątpliwości stwierdzić, że prace prowadzili Polacy. W środku widać również wątki starszych konstrukcji, zapewne sięgających okresu średniowiecza, ale uszkodzonych w okresie późniejszych i ewidentnie przebudowanych. Widać oryginalny wątek negotycki, wraz z zakłóceniami przebudówki powojennej.

Skąd w ogóle wzięły się te pomieszczenia? Odpowiedź jest dosyć prosta. Wchodzą do zachodniego skrzydła, tam, gdzie obecnie znajduje się informacja turystyczna, widać wyraźnie, że sklepienie kończy się dokładnie na wysokości okien. Mają one nieco inną formułę, niż te ze skrzydła wschodniego. Gdy wejdziemy do pomieszczeń Galerii Sztuki Współczesnej okaże się, że są one wyższe. Na zewnątrz tego nie widać, dwie kondygnacje perfekcyjnie łączy gzyms. Skąd te różnice?

Średniowieczny ratusz spłonął podczas bombardowania w 1807 roku. W nocy z 1 na 2 lipca konało miasto. Około godziny 6 rano zawaliła się średniowieczna wieża, znajdująca się nad obecną GSW. Ruiny ratusza straszyły przez wiele lat. Nie wchodząc w szczegóły, gdy postanowiono odbudować ratusz i wybór padł na wybitnego architekta epoki - Karola Friedricha Schinkla, postanowiono zachować część średniowiecznego obiektu. Zachowały się ruiny, z których wybrano zachodnią fasadę główną z wejściem i z tzw. Salą Wielką, obecnie Salą Koncertową. Architekt wkomponował resztki w nową bryłę, ale nadbudówkę musiał w jakiś sposób skomunikować z nową częścią. Niestety, nie zachował się ani jeden wizerunek średniowiecznego ratusza, poza jego widokami z dawnych rycin z widoków miasta. Jedyny wizerunek pochodzi z teki Otto Rubowa, wydanej drukiem w 1936 roku. Ale to widok hipotetyczny. Jeśli przyjmiemy, że nie odbiega on od oryginału, to architekt pozostawił część parterową, a zlikwidował pierwsze piętro, niskie i mniej reprezentacyjne, niż to jest obecnie. Aby połączyć oba skrzydła z wieżą, trzeba było wyrównać poziomy. Na specjalnej konstrukcji założono belki nośne i w gabinecie burmistrza założono na nim podłogę. To jedynie hipoteza, ale przemawia za nią fakt, że w ratuszu do 1945 roku nie prowadzono żadnych poważniejszych prac remontowych.