Trwają przygotowania do zmian na skrzyżowaniu ulicy Armii Krajowej i Sybiraków. Miasto planuje wybudowanie tu ronda, choć na razie ogłoszono konsultacje społeczne. Trudno powiedzieć, co stoi za tym, aby wprowadzać takie zmiany w tym miejscu, bo wypadków tu nie ma, w przeciwieństwie do skrzyżowania np. ulicy Solnej i Jagiellońskiej, ale warto podkreślić jedno. To miejsce z historią, co najmniej 100-letnią.

Wraz z likwidacją Twierdzy Kołobrzeg od 1873 roku rozpoczęto niwelowanie wałów, zasypywanie rowów fortecznych, na miejscu których wytyczano nowe ulice. Zaczęto od północnej części miasta, gdzie zniwelowano Dzieło Rogowe Ujście. W ten sposób powstał Park 18 Marca i ulice: Zwycięzców, Piastowska, Dworcowa. Na Miejscu Dzieła Rogowego Geldern powstała ulica Szpitalna (a przy niej szpital), Radomska, Łopuskiego z mostem na rzece (1900 rok) i Zygmuntowska. Na miejscu Rawelinu i Lunet Bytów powstała Aleja Św. Jana Pawła II i Unii Lubelskiej. W miejscu wschodnich fortyfikacji głównych (Rawelin i Lunety Lębork) powstał Park Dąbrowskiego oraz ulica Bogusława X, Kaliska. Zlikwidowano część fortyfikacji polowych, w tym szańce: Ceglany, Zielony, Kościelny, a na części Szańca Heydego zbudowano nowy basen portowy. Pozostałe zachowane fortyfikacje otrzymały nowe funkcje: kulturalne, gastronomiczne, mieszkalne lub pamiątkowe. Cały proces trwał 30 lat. Przy skrzyżowaniu Münder Strasse (ulica Ujście, prowadząca od dawnych czasów w kierunku portu), obecnej ulicy Armii Krajowej, dokonano przebudowy skrzyżowania z nowym placem - Kaiserplatz (dziś Park 18 Marca).

To prawdopodobnie wówczas powstała mała wysepka na skrzyżowaniu ulic. Znajduje się ona na mapie miasta z 1929 roku. Jest również widoczna na zdjęciach z początku XX wieku. Niemalże przy niej znajdował się hotel „Kaiserhof” (przy obecnym Urzędzie Skarbowym). Po lewej, znajdowały się budynki mieszkaniowe, powstałe na dawnych terenach fortecznych. Zostały poważnie uszkodzone w marcu 1945 roku. Następnie rozebrano je i tak powstał obecny Skwer Pionierów. Na środku wysepki znajdowała się latarnia, zapewne początkowo gazowa, później elektryczna. Dziś, jest to klomb, na którym sadzone są kwiatki i który rozdziela ulice. Czy miejsce to zmieni swój wizerunek, to zależy od władz miasta.

Robert Dziemba
Fot. arch. Jerzego Patana, arch. autora