Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

Czy Kołobrzeg przed 1945 rokiem był polski?

Audycja „Kwadrans z historią” to okazja do interakcji ze słuchaczami czy telewidzami. Jeden z nich miał ostatnio uwagi do traktowania Kołobrzegu jako miasta niemieckiego, bo przecież Kołobrzeg ma polskiego korzenie. Warto ich poszukać.

Wskazuje się najczęściej, że Kołobrzeg pojawia się w ramach polskiej państwowości (właściwie byłoby napisać: piastowskiej), wraz z założeniem biskupstwa w roku 1000. Cezura milenijna nie jest jednak precyzyjna, gdyż nie budzi wątpliwości, że Kołobrzeg, jako najdalej wysunięty na wschód gród nad Bałtykiem, musiał zostać podporządkowany państwu Polan wcześniej. Jak dużo wcześniej, to już pole do dyskusji mediewistów. Powstaje też pytanie, jak długo przy Piastach Kołobrzeg się utrzymał. Prawdopodobnie około 1005 roku biskupstwo upadło, a wraz z nim tutejsi mieszkańcy wrócili do pogaństwa. Mówienie jednakże o polskim Kołobrzegu w roku tysięcznym to poważne uproszczenie. Nie jest bowiem tak, że tutejsza ludność od razu stała się, nazwijmy to w mocno oczekiwanym przez niektórych określeniu – Polakami. Nawet pierwszy (i jedyny) biskup kołobrzeski, na przekór poszukiwaczom polskości, był Niemcem (Reinbern urodził się w Saksonii, w Hassegau). Owszem, pomimo tych wątpliwości i pytań, wyraźny i niepodważalny jest fakt, że Kołobrzeg był grodem poddanym Bolesławowi Chrobremu, który w wyniku Zjazdu w Gnieźnie uczynił go stolicą biskupstwa misyjnego. W wyniku reakcji religijno-politycznej, misja ta zakończyła się fiaskiem.

Piastowie powracają nad Bałtyk za sprawą Władysława Hermana. Politykę tę kontynuuje Bolesław Krzywousty, który na Pomorze Zachodnie dociera już w 1102 roku. W 1107 roku podporządkowuje sobie Kołobrzeg, ale czy na stałe? Nie jest to takie pewne. Wszystko wskazuje na to, że do stabilizacji politycznej doszło tu raczej na przełomie drugiej i trzeciej dekady XII wieku, a rządy Piastów utrwaliła misja biskupa Ottona z Bambergu. Gdy papież Innocenty II bullą protekcyjną „Ex commissa nobis” eryguje biskupstwo pomorskie ze stolicą w Wolinie w 1140 roku, Kołobrzeg jest już stolicą kasztelanii, która stanowiła w Polsce jednostkę średniego szczebla podziału administracyjnego. Tego wydarzenia nie dożył polski władca. Nie dożył tego także pierwszy znany pomorski książę z dynastii Gryfitów – Warcisław I, zmarły w 1135 roku. Następny okres w historii Pomorza to względny spokój. Nie było niepokojów ze strony rozbitych i zaangażowanych w wewnętrzne sprawy Piastów. Także Niemcy i Duńczycy byli zajęci swoimi sprawami, ale do czasu. Najazd w 1164 roku był początkiem czasów ognia i miecza na południowym wybrzeżu Bałtyku. W 1166 roku, wobec ponawianych najazdów duńskich, książęta pomorscy oddali się pod opiekę Henryka Lwa. Nie zakończyło to czasu wojen, wręcz przeciwnie, jednakże nie ma tu miejsca na ich nawet pobieżne omówienie. Wobec kolejnych zagrożeń, książę Bogusław I ożenił się z księżną Anastazją, córką Mieszka III. Sojusz pomorsko-polski został wystawiony na próbę, gdy w 1177 roku ziemie pomorskie były celem penetracji zarówno przez króla duńskiego jak i Henryka Lwa. Pomoc od Mieszka Starego nie nadeszła, bo tenże musiał radzić sobie z buntem. Pomorze zaś trawiła wojna. Najazd duński na Pomorze w 1184 roku spowodował, że tereny te stały się lennem duńskim. Jakby tego było mało, coraz chętniej w tym kierunku spoglądała Brandenburgia. W XIII wieku doszło do upadku duńskiej potęgi, co tylko zaostrzyło apetyty terytorialne margrabiów brandenburskich , co potwierdził na zjeździe w Rawennie w 1231 roku cesarz Fryderyk II. W tym czasie książęta Warcisław III i Barnim I realizują politykę kolonizacyjną, opartą na kolonistach niemieckich i tamtejszym duchowieństwie, a przede wszystkim na prawie niemieckim. Pozwolę sobie wszakże zaznaczyć, że ze względu na tematykę niniejszego artykułu, przedstawione fakty zostały zaprezentowane w znacznym uproszczeniu, aby ukazać czytelnikowi choć pobieżnie fakt skomplikowanej historii młodego Księstwa Zachodniopomorskiego, ale także jego związku z Piastami w omawianym okresie.

Gdy 23 maja 1255 roku zostaje wydany dokument lokacyjny Kołobrzegu na prawie lubeckim, zaczynają docierać tu koloniści niemieccy. Nie budzi wątpliwości fakt, że dochodzi także do migracji Słowian z upadającego powoli grodu kołobrzeskiego. Prastary ośrodek słowiański nie wytrzymuje konkurencji polityczno-gospodarczej z nowym miastem i w XIV wieku zanika. Nowe prawo, tradycje i atrakcyjne stosunki gospodarcze, a także język niemiecki, skutecznie wypierają tradycje słowiańskie (pomorskie).

Trudno wypowiadać się o polskości Pomorza jako takiego w omawianym okresie, a na pewno w kontekście obecnej polityki historycznej. Oczywiście, nie budzą wątpliwości związki czy to Pomorza, czy Kołobrzegu z państwem piastowskim i jego władcami. Niestety, były one zbyt krótkie, a losy dynastii piastowskiej po rozbiciu dzielnicowym spowodowały, że nie było możliwości utrzymać tych terenów przy Polsce, choć też i okazji nie brakowało. Brakowało za to szczęścia. Dziś, można mówić o pewnych tradycjach i ważnych w naszej historii wydarzeniach, jak Zjazd w Gnieźnie, erygowanie biskupstwa, zdobycie Kołobrzegu w 1107 roku, czy wreszcie chrzest kołobrzeżan w styczniu 1125 roku. To jednak tylko niewielki wycinek historii tych terenów, po lokacji w 1255 roku bezdyskusyjnie niemieckich. Sytuacja zmieniła się w 1945 roku…

Robert Dziemba

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama