Reprezentacja Danii wybrała Kołobrzeg jako swoje miasto pobytowe. Na pewno z Duńczykami już wielu kojarzy się hotel Marine. A jak to wygląda historycznie?

Kołobrzeg nie ma zbyt bogatych stosunków z państwem duńskim. Dzieje naszego miasta od czasu do czasu krzyżowały się ze sobą. Najbardziej słynna jest kapitulacja wyspy Bornholm w Kołobrzegu, w budynku przy ul. Spacerowej w 1945 roku. Oczywiście, dzięki reprezentacji Danii, która będzie gościć w Kołobrzegu z okazji Euro 2012, warto tej historii przyjrzeć się nieco bliżej.

Zaczęło się nie najlepiej - z punktu widzenia dnia dzisiejszego. W czasach gdy Kołobrzegu był ważnym członkiem Hanzy, popierał i znacznie wspierał wojnę Hanzy z Danią. Miasto miało w tym ważny interes dotyczący jego przywilejów w regionie Morza Bałtyckiego. Interesy mieszkańców nie zamykały się jedynie do ujścia Parsęty i jego okolic. Walka z Duńczykami była ułatwiona, gdyż w I połowie XIV wieku w Dania dalej przeżywała trudności wewnętrzne o charakterze politycznym (wcześniejsze bezkrólewie i rozbicie kraju). Gdy na tron w 1340 roku wstąpił Waldemar IV Atterdag, rozpoczął starania o zjednoczenie kraju. W 1346 roku sprzedał on Krzyżakom Estonię, dzięki czemu zapewnił sobie neutralność ze strony Zakonu i mógł skupić się na odbudowie państwa. Do zjednoczenia Danii doszło w 1361 roku poprzez przyłączenie Skanii i Gotlandii. Hanza potraktowała to jako naruszenie jej interesów i tak wybuchła wojna. Zakończono ją pokojem zawartym 24 maja 1370 w Stralsundzie. Traktat był niekorzystny dla Danii, gdyż Waldemar IV przyrzekł przedstawicielom 35 miast będących w związku, w tym także przedstawicielowi Kołobrzegu, że każdorazowo na koronację króla duńskiego będzie wymagana zgoda Hanzy, a król będzie musiał potwierdzić jej przywileje. Pokój ten rozpoczął okres prosperity Hanzy na Morzu Bałtyckim. Już w 1372 roku Waldemar IV potwierdził sprzedaż Kołobrzegowi bazy handlowej w Skanii. Kołobrzeg był zainteresowany połowem śledzi w tych okolicach, które obficie występowały na tym akwenie.

W 1442 roku zaognił się spór kapituły z miastem o sądownictwo kościelne oraz dochody z warzelni soli i uprawnienia w porcie. W Kołobrzegu wybuchło powstanie przeciwko kapitule, na czele którego stanął burmistrz Jan Schlieffen. Kanonicy zostali zmuszeni do opuszczenia miasta i szukania pomocy u księcia pomorskiego Bogusława IX. W konflikcie, przeciwko biskupowi i księciu opowiedział się także Gdańsk, Słupsk i Stargard. Biskup Zygfryd II rzucił na Kołobrzeg klątwę, za co kołobrzeżanie powiesili na murach miejskich kilku mnichów. Wreszcie, biskup kamieński z oddziałem zbrojnym stanął pod Kołobrzegiem, ale mieszczanie zamknęli bramy i postanowili się bronić. W konflikt włączył się książę pomorski, który nakazał radzie miejskiej prosić biskupa o przebaczenie, a do kasy książęcej wpłacić 9 tysięcy grzywien. Takie rozstrzygnięcie nikogo nie satysfakcjonowało. W tej sprawie głos zabrał papież, Krzyżacy, król duński Krzysztof III Bawarski i Hanza. Konflikt zakończył się dopiero w 1467 roku i umocnił miasto.

W XV wieku Kołobrzeg i Nexø na Bornholmie zwolniły swoich kupców z konieczności wnoszenia opłat celnych od sprzedawanych towarów. Układ ten potwierdzono w 1554 roku. A w 1726 roku podczas niezwykle ostrej zimy Morze Bałtyckie zamarzło aż do Bornholmu. Można tam było udać się pieszo (ok. 90 kilometrów).

Po raz kolejny Kołobrzeg zapisał się we wspólnej historii miasta i Danii w 1945 roku. Po zdobyciu Kołobrzegu przez wojska polskie i radzieckie, Rosjanie przygotowywali desant na Bornholm, gdzie bronił się duży oddział żołnierzy niemieckich. Akcja rozpoczęła się już 7 maja. Pomimo podania przez radio informacji o podjęciu decyzji o kapitulacji III Rzeszy, sformalizowanej dzień później, dowódca garnizonu brnholmskiego - komandor Kamptz nie odpowiadał. Hieronim Kroczyński podaje, że Niemcy nie chcieli poddać się Rosjanom, ale Anglikom. 9 maja 1945 roku z Kołobrzegu na Bornholm wyruszył radziecki desant, który dotarł do portu Rønne, a następnie powrócił do Kołobrzegu z oficerami niemieckimi, którzy skapitulowali w budynku przy ul. Spacerowej 29 (zachował się do dzisiaj).

Warto podkreślić, że w 1992 roku zawarto porozumienie partnerskie z duńskim miastem Nyborg. Kołobrzeg współpracuje również z miastem Nexø, choć nie jest związany z nim formalną umową.

Na koniec jeszcze jedna ciekawostka. W kołobrzeskim kościele Miłosierdzia Bożego zostaną zainstalowane 32-głosowe organy mechaniczne rozebrane w jednym z kościołów w Kopenhadze (przeczytaj informacje kołobrzeg).