Overcast Clouds

10°C

Kołobrzeg

28 marca 2024    |    Imieniny: Aniela, Sykstus, Joanna
28 marca 2024    
    Imieniny: Aniela, Sykstus, Joanna

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejskiKołobrzeg, jako kurort, zwraca lub powinien zwracać uwagę na zieleń i drzewa. Czy upamiętni człowieka, który nadał kształt kurortowi pierwszej kategorii?


Buk zwyczajny w Parku 18 Marca jest znany niemal każdemu kołobrzeżaninowi. To pomnik przyrody. Drzewo ma 400 centymetrów obwodu, ponad 25 metrów wysokości i około 150 lat. Jednak już historia tego wspaniałego zakątka w centrum Kołobrzegu z fontanną w centralnym miejscu, jest wielu mieszkańcom nieznana. Jego twórcą jest Henryk Martens, kołobrzeski ogrodnik. To właśnie o nazwanie jego imieniem buka zwyczajnego, rosnącego w parku, wniosło do prezydenta Janusza Gromka Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

W drugiej połowie XIX wieku, po likwidacji Twierdzy Kołobrzeg, zmiany w zabudowie miejskiej nie następowały z dnia na dzień. Jedną z przedłużających się dyskusji była ta nad zagospodarowaniem zakątka w obrębie obecnych ulic: Dworcowej, Armii Krajowej, Sybiraków i Placu 18 Marca. Na Placu Cesarskim (obecnie bliżej komendy policji) katolicka diaspora chciała zbudować swój kościół, ale nie zgadzała się na to ewangelicka większość (katolicy musieli ostatecznie kupić w tajemnicy działkę od Żyda Tobiasa i zbudowali tzw. Kołobrzeski Watykan jeden kwartał dalej jeszcze pod koniec XIX wieku). Władze miasta na plac planowały przenieść rynek, który wokół ratusza wydawał się za mały i niezbyt estetyczny. Protesty kupców spowodowały, że gmina wycofała się z tego pomysłu. W 1888 roku zadecydowano, że będzie to plac zielony. Jego zagospodarowanie zlecono ogrodnikowi miejskiemu - Henrykowi Martensowi. Ten z projektu wywiązał się znakomicie. Plac przetrwał do dnia dzisiejszego, choć zmieniano jego nazwę. W czasach nazistowskich nosił imię Adolfa Hitlera, a po wojnie został Parkiem 18 Marca, na pamiątkę zdobycia (wówczas wyzwolenia) Kołobrzegu. Po II wojnie światowej, znajdujący się od strony gmachu poczty pomnik poświęcony żołnierzom poległym na frontach I wojny światowej, przerobiono na pomnik żołnierzy poległych w walkach o Kołobrzeg w 1945 roku.

Henryk Martens urodził się 25 lutego 1856 roku, zmarł 22 września 1926 roku. Pochodził z Meklemburgii. Był wybitnym ogrodnikiem, specjalistą do spraw miejskich terenów zielonych. Od 1881 roku współpracował z Kołobrzegiem. W latach 1887-1926 pełnił funkcję dyrektora miejskiego ogrodnictwa. Był twórcą ogrodu różanego, bindażu na Placu Koncertów Porannych (obecnie bindaż im. prof. Siweckiego), Parku 18 Marca i wielu innych wybitnych dzieł sztuki ogrodniczej. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym na Załężu, który sam zakładał. Po wojnie, cmentarz został zlikwidowany, ale pozostały tam wspaniałe drzewa. Obecnie jest to Park Jedności Narodowej, wpisany do rejestru zabytków. Henryk Martens jest jednym z najbardziej znanych kołobrzeżan w Europie. Do 1945 roku miał swój obelisk w parku nad morzem (w okolicy muszli koncertowej).

Jeszcze do niedawna, takie inicjatywy, jak ta Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, budziły sporo kontrowersji. Z przyczyn emocjonalnych, wprowadzono żelazną zasadę zakazu upamiętniania Niemców, którzy choć byli kiedyś gospodarzami tego miasta, to jednak przecież są odpowiedzialni za wybuch II wojny światowej i zabijanie ludności polskiej. W tej sprawie, niech za motto posłuży artykuł doktora Marka Mućka do "Księgi Pamiątkowej ZSO im. M. Kopernika" (Kołobrzeg 2005), pt. "800 lat mozołu" (oryginalny tytuł autora nie został zaakceptowany przez kolegium redakcyjne). Autor pisze słowa niemalże epokowe: „W Kołobrzegu młodzież kształci się od około 800 lat. Na całym Pomorzu podobną tradycją mogą się poszczycić jedynie Kamień Pomorski i Pasewalk. Ale czy jest to nasza tradycja? Po obu stronach Odry są ludzie, którzy sądzą, że nie. Ich zdaniem, historia dawnej kołobrzeskiej szkoły kapitulnej i wszystkich jej kolejnych wcieleń zakończyła się definitywnie 2 marca 1945 roku. Istotnie, jesienią 1945 roku nowi ludzie tworzyli od podstaw zupełnie nową szkołę, dla zupełnie innej młodzieży. A jednak ... Zajmujemy ten sam budynek co przedwojenne Gimnazjum Katedralne. To trochę przypadek. Wszelako te mury, tak jak 70 lat temu, słuchają takich samych uczniowskich westchnień nad tą samą równią pochyłą, tymi samymi równaniami kwadratowymi, i wciąż od nowa to samo „lex, legis, legi, legem ...”. Czyż to nie jest kontynuacja? I musimy uświadomić sobie jeden ważny aspekt tej sprawy. Tradycję dawnej szkoły do dziś znakomicie pielęgnuje niemieckie Stowarzyszenie Byłych Uczniów. Jednak tych ludzi jest coraz mniej. Dla ich wnuków Kołobrzeg jest krainą pół-mityczną, jak dla nas, potomków Karguli i Pawlaków, ich Krużewniki. Kto po ich odejściu przekaże tę tradycję następnym pokoleniom? Kto, jeśli nie my? Najwyższy czas, żebyśmy zaczęli poznawać tę historię”.

W przypadku Henryka Martensa, decyzja leży w rękach prezydenta i radnych miejskich.

Robert Dziemba
Fot. arch. autora i Jerzego Patana

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejski

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejski

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejski

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejski

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejski

informacje kołobrzeg, buk zwyczajny, henryk martens, ogrodnik miejski

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama