Odszedł kardynał Józef Glemp, prymas senior, wieloletni przewodniczący Episkopatu Polski. W Kołobrzegu był kilka razy - ostatnia wizyta była w 2000 roku.

Józef Glemp urodził się w Inowrocławiu 18 grudnia 1929 roku, zmarł 23 stycznia 2013 roku. Był ostatnim Prymasem Polski na miarę interrexa. Godność tę objął w 1981 roku, po śmierci Prymasa kardynała Stefana Wyszyńskiego. I choć fakt ten przypadł na karnawał Solidarności, naznaczył kardynała Glempa na całe życie w momencie wprowadzenia stanu wojennego. Wielu radykalnych działaczy ruchu liczyło na krytyczne odniesienie się prymasa wobec ówczesnej sytuacji, ale się tego nie doczekało. Wieczorem, 13 grudnia 1981 roku kardynał wystąpił z apelem o zachowanie spokoju i niedopuszczenie do przelewu krwi: „Możemy się oburzać, krzyczeć na niesprawiedliwość takiego stanu, protestować przeciw naruszeniu praw obywatelskich (…), jednak może to nie przynieść rezultatu, bo władza w stanie wojennym nie jest (…) władzą dialogu (…). Będę prosił, nawet gdybym miał boso iść i na kolanach błagać: nie podejmujcie walki Polak przeciwko Polakowi (…)”. Wielu poczytało to za zdradę ideałów "Solidarności". Po latach, tak wspomniał te chwile w "Gazecie Wyborczej": "„Myślałem wówczas, że stan wojenny jest czymś przejściowym. (...) Wiedziałem też, że „Solidarność”, która wówczas poczynała sobie śmiało, była nieprzygotowana do rządzenia krajem. Miałem spore wątpliwości, czy przynajmniej te osoby, które znałem, są na tyle sprawne, na tyle przygotowane, aby ponieść odpowiedzialność za kierowanie państwem. (...) Na Polskę mogłyby spaść jeszcze gorsze nieszczęścia. „Solidarność” była fasadą patriotyzmu i religijności. (...) Autentycznie bałem się, że to nie jest formacja przygotowana do przejęcia władzy. Zresztą, o ile mogłem przed tym ostrzegałem. Wątpliwości nie negowały jednak pełnego uznania dla idei „Solidarności”".

W 1989 roku jako przewodniczącemu episkopatu udało mu się uzgodnić z rządem korzystne dla Kościoła katolickiego ustawy. Delikatne i dyskretne rozmowy rządu oraz episkopatu w sprawach związanych z interesem Kościoła katolickiego w Polsce przebiegały bez zakłóceń. Kościół cieszył się wysokim poparciem społecznym. W 1989 roku zaufanie do tej instytucji i do jej działań wyrażało 95 procent respondentów. Kierownictwo partii zdawało sobie z tego sprawę i na niecałe trzy tygodnie przed pierwszymi, częściowo wolnymi wyborami parlamentarnymi, licząc na przynajmniej neutralną postawę biskupów w okresie kampanii wyborczej, rząd sfinalizował rozmowy z episkopatem. 17 maja 1989 roku Sejm PRL uchwalił trzy ustawy: „O stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, „O gwarancjach wolności sumienia i wyznania” i „O ubezpieczeniu społecznym duchownych”, które regulowały status prawny Kościoła katolickiego w Polsce.

Prymas Glemp w Kołobrzegu był kilka razy. Po raz pierwszy pojawił się tu 17 sierpnia 1975 roku wraz z Prymasem Polski kardynałem Wyszyńskim podczas obchodów 975-lecia utworzenia biskupstwa w Kołobrzegu. Widział wówczas zniszczoną, ale odbudowywaną wysiłkami tutejszej parafii konkatedrę, którą zwiedził oprowadzany przez ks. prałata Józefa Słomskiego i biskupa Ignacego Jeża. Przybył tu ponownie 21 października 1984 roku i osobiście, już jako Prymas Polski, dokonał uroczystej konsekracji świątyni po odbudowie. Kolejna wizyta prymasa w Kołobrzegu miała miejsce 23 kwietnia 1990 roku. Józef Glemp poświęcił wówczas pomnik arcybiskupa Marcina Dunina przed bazyliką. Po raz ostatni, prymas odwiedził nasze miasto 22 października 2000 roku z okazji obchodów 1000-lecia utworzenia biskupstwa w Kołobrzegu.

Odszedł wielki Polak, oddany ojczyźnie i Kościołowi. Lux aeterna...

Robert Dziemba
Fot. arch. Parafii Mariackiej, Jerzy Patan, Tadeusz Jończyk

1975 rok - z małego kościoła wychodzi kardynał Karol Wojtyła i Prymas Stefan Wyszyński ze swoim sekretarzem ks. Józefem Glempem.

Ks. Józef Glemp przy ołtarzu podczas obchodów 975-lecia utworzenia biskupstwa w Kołobrzegu.

Prymas Glemp podczas konsekracji konkatedry w 1984 roku.

Prymas Glemp podczas konsekracji konkatedry w 1984 roku.

Odsłonięcie pomnika arcybiskupa Marcina Dunina w 1990 roku.

Procesja z małego kościoła do bazyliki w 2000 roku.