Motto: „Ja nie pochwalam ani nie potępiam, ja tylko opowiadam"
Charles-Maurice de Talleyrand

Stare, amerykańskie powiedzenie mówi, że w życiu pewne są jedynie dwie sprawy: śmierć i podatki. Dzisiaj jednak trochę więcej uwagi poświęcę tym drugim, gdyż nasze miasto powoli zaczyna zmagać się z problemem budżetowym. Jak wiadomo, każdy z nas płaci podatki. Jeśli nie poprzez PIT lub CIT, to przynajmniej za każde najmniejsze zakupy przekazujemy część w postaci podatku VAT. To właśnie z tych wpływów utrzymuje się nasz kraj, a także m.in. finansowane są lokalne samorządy.
Historia polskich rządów pokazuje, że zmiany w przepisach podatkowych zawsze były na porządku dziennym, niezależnie od opcji politycznej, która była u władzy. Tak było, jest i prawdopodobnie będzie się tak nadal dziać. Niestety, obecne działania rządu wyraźnie i mocniej odbijają się na kondycji lokalnych samorządów. Jednym z kluczowych kroków w reformie podatkowej od roku 2019 było:
1. Obniżenie stawki podatku PIT na skali podatkowej, najpierw z 18% do 17%, a od lipca 2022 roku do 12%.
2. Podniesienie progu podatkowego z 85 528 zł do 120 000 zł.
3. Zwiększenie kwoty wolnej od podatku z 8 000 zł do 30 000 zł.
4. Wprowadzenie podatku PIT-0 dla osób do 26. roku życia, powracających na stałe do Polski, rodzin 4+ oraz pracujących seniorów.
5. Podwyższenie kosztów uzyskania przychodów z przedziału od 1 335 zł do 2 502,56 zł, a następnie od 3 000 zł do 5 400 zł.
6. Modyfikacje w zryczałtowanym podatku dochodowym, które skutkowały migracją podatników do formy opodatkowania nieprzekazującej środków do samorządów.

To tylko kilka z najważniejszych zmian, które przyczyniły się do ubytków w dochodach budżetowych. Kołderka finansowa stopniowo staje się coraz krótsza. Jak sytuacja prezentuje się w Kołobrzegu? Oto konkretne dane. Według wyliczeń dokonanych przez Związek Miast Polskich, stan na 07.08.2023 roku, przedstawia się następująco:
•    Rok 2019: -1 733 410,82 zł
•    Rok 2020: -5 603 101,86 zł
•    Rok 2021: -6 653 292,25 zł
•    Rok 2022: -17 602 097,84 zł
•    Rok 2023: -27 531 860,14 zł
•    Razem:     -59 123 762,91 zł

Oczywiście, nie zamierzam skupiać się tylko na narzekaniach i biadoleniu. Również trzeba zaznaczyć, że Kołobrzeg otrzymuje od rządu jednorazowe rekompensaty. Z pewnością cieszymy się z tej pomocy. Niemniej jednak problem polega na tym, że te rekompensaty są po prostu niewystarczające. Oto konkretne wartości:
•    Rok 2021: 8 537 446,00 zł (dodatkowa subwencja)
•    Rok 2022: 6 857 103,26 zł (dodatkowy PIT, z czego 1 028 565,49 zł musi zostać przeznaczone na wydatki związane z efektywnością energetyczną, co oznacza, że dostępnych zostaje 5 828 537,77 zł)
•    Rok 2023: 17 234 646,00 zł (dodatkowa subwencja - prognoza, projekt ustawy jest na etapie podpisu prezydenta)
•    Razem: 32 629 195,26 zł

W praktyce oznacza to, że jednorazowe rekompensaty pokrywają jedynie około 55% ubytków/strat budżetowych. Ten stan rzeczy może prowadzić do konieczności utrzymania kołobrzeskich placówek oświatowych z własnych środków budżetowych. Warto przypomnieć, że w roku 2022 coroczna subwencja oświatowa wyniosła 41 mln zł, podczas gdy wydatki sięgnęły 92 mln zł (czyli musieliśmy dopłacić 51 mln zł z własnej kieszeni). Sytuacja się pogarsza, a utrzymanie wspomnianych placówek oświatowych wymaga obecnie cięć w miejskich inwestycjach, nawet w tych niewielkich. Niestety, wszystko wskazuje na to, że problem będzie narastał, a ubytki budżetowe będą rosły. Chyba że, co jednak wydaje się mało prawdopodobne, zostanie opracowany wszechstronny system dotacji rekompensujących samorządom straty związane z reformami podatkowymi. Przed nami wybory za dwa miesiące, więc możliwe, że rządzących bardziej zajmują teraz myśli związane z kampanią niż z podatkami.

Dariusz Zawadzki