Opublikowaliśmy w weekend postulaty Stowarzyszenia Przywracania Pamięci „Kołobrzeg 80”, sygnowane przez Edwarda Stępnia, w sprawie zmiany tablicy pod Pomnikiem Komandora Stanisława Mieszkowskiego (przeczytaj). Główny argument jest taki, że to żołnierz niezłomny, ofiara mordu sądowego. Fakt, to ostatnie prawda, cała reszta to życzeniowa polityka historyczna.

Przestrzegałem kilka lat temu, że dopuszczanie i brak krytyki w działaniach polegających na czczeniu pamięci komandora, dziś kontradmirała Stanisława Mieszkowskiego, jako żołnierza wyklętego, spowoduje, że tak będzie on kojarzony, choć nie ma to nic wspólnego z życiorysem tego oficera Marynarki Wojennej. Jak pokazało życie, nie minęły się z prawdą moje słowa. Kilkanaście dni temu, mecenas Stępień podczas uroczystości przypominał, że są osoby, które nie zgadzają się, że Mieszkowski był żołnierzem niezłomnym. Nieprawda, są osoby, takie jak ja, które wskazują, że to – delikatnie mówiąc – naciąganie historii. A w kwestii faktów nie ma miejsca na negocjacje czy porozumienia.

Prawdą jest, że Antoni Macierewicz, jako minister do spraw obrony narodowej, wniósł o pośmiertne mianowanie komandora Mieszkowskiego na stopień kontradmirała, ale, jak czytamy w postanowieniu Prezydenta RP Andrzeja Dudy z 22.01.2016 r., Mieszkowski został mianowany jako – tu pada zwrot w cudzysłowie „Żołnierz Wyklęty”. Do tego tematu powrócę w przyszłości, gdyż zainteresowałem się kwestią podstawy tej decyzji. Przyjmując bowiem podręcznikową definicję żołnierzy wyklętych czy żołnierzy niezłomnych, trudno do tej kategorii zaliczyć oficerów, którzy po wojnie pracowali na stanowiskach kierowniczych w administracji państwowej, potem zostali powołani ponownie do służby wojskowej, odznaczani medalami, awansowani, służący ojczyźnie pracując na rzecz stalinowskich dowódców, często sowieckich, realizujący ich rozkazy, a następnie w wyniku spisków aresztowani, torturowani i skazani na śmierć, które to wyroki były realizowane i uznajemy je za mordy sądowe okresu stalinowskiego. Trudno uznać, aby takie osoby w ogóle o coś walczyły. Byli to ludzie, którzy dostosowali się do powojennej rzeczywistości, co nie znaczy oczywiście, że ją do cna akceptowali, natomiast na pewnym jej etapie byli przydatni komunistom, a potem ich zlikwidowano.

Nie wiem na jakiej podstawie 1 marca, gdy czci się żołnierzy wyklętych, władze miasta, powiatu, żołnierze, czy inne organizacje, składają pod tym pomnikiem kwiaty. To tak jak 3 maja w Kołobrzegu składano kwiaty pod Pomnikiem Marszałka Piłsudskiego. Ale po co, gdy ten człowiek nie miał nic wspólnego z uchwaleniem Konstytucji 3 Maja? To wstyd dla Kołobrzegu, że nie ma miejsca, gdzie takie uroczystości mogą się odbywać, a my zadowalamy się protezami, tworzonymi i petryfikowanymi bez słowa sprzeciwu przez różne organizacje. Byle jak, byłe większość była zadowolona. Zero refleksji, poza tym, że po jednym z moich artykułów w tej kwestii zrezygnowano ze składania kwiatów 3 maja, ale i tak część przedstawicieli partii robiła to z takim namaszczeniem, że na poziomie skali żenady zabrakłoby skali.

Wracając do postulatów Edwarda Stępnia, ma on co prawda rację, że nie wszystko na tablicy Mieszkowskiego jest prawidłowe, ale rozczaruję jego kolegów ze stowarzyszenia, odwrotnie, niż im się wydaje. Błędna jest również ich argumentacja. Ale po kolei.
1. Nieprawidłowa jest wersja nazywania wprost Mieszkowskiego kontradmirałem. Jeśli już w to ingerować, to w wersji komandor Stanisław Mieszkowski, pośmiertnie mianowany kontradmirałem.
2. To prawda, że Mieszkowski był pierwszym Komendantem Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej, tyle, że tej utworzonej w 1946 roku. Nie wydaje mi się, żeby na samej tablicy pomnikowej trzeba wyjaśniać, że taka szkoła istniała przed wojną. Tyle, że jak sprawdziłem w dostępnej mi literaturze, jednostka ta nie była kontynuatorką swojej przedwojennej poprzedniczki, nawiązując do niej nazwą. Czyli był to pierwszy szef tej instytucji. Po drugie, prawda jest też taka, że Mieszkowski nie był jej komendantem, ale dyrektorem nauk Wydziału Morskiego i p.o. komendanta szkoły.
3. Nie do przyjęcia jest twierdzenie, że fakt, iż Mieszkowski był dowódcą Floty, to „zupełnie nieistotne”.
4. To prawda i tu się zgadzamy, że na tej tablicy nie ma informacji, że Mieszkowski jest ofiarą mordu sądowego. To ważna informacja w życiorysie tego uzdolnionego oficera, że państwo bezprawnie pozbawiło go życia.
5. Mieszkowski nie był żołnierzem niezłomnym, w znaczeniu tej kategorii dla żołnierzy podziemia niepodległościowego, zwalczanego przez państwo polskie wszelkimi możliwymi sposobami.

Nie wiem, co w sprawie takie petycji zrobią miejscy radni. Mam tylko nadzieję, że nie skończy się to jak z tzw. "Pomnikiem Nadberezyńców", który powstał wbrew wszelkiej krytyce i chluby miastu nie przynosi, bez względu na intencje pomysłodawców.

Robert Dziemba