Drugie w tym sezonie spotkanie z festiwalem „Muzyka w Katedrze” już za nami. Tym razem królowali romantycy, ale nie zabrakło twórczości barokowej.

Gdy na początku poprzedniego stulecia w kołobrzeskiej kolegiacie koncertował wybitny niemiecki romantyk Max Reger, wówczas muzyka organowa była niezwykle modna. Dziś jest inaczej. Złożone kompozycje organowe nie są łatwo przyswajalne przez słuchaczy, tym bardziej, że organista skrywa się za kontuarem na chórze, nie pozwalając słuchaczom poznać sekretów manubriów i registrów. Dlatego koncerty organowe są łączone z występami innych artystów, celem urozmaicenia festiwalu.

Tym razem, przed kołobrzeską publicznością wystąpiła utalentowana amerykańska organistka Gail Archer oraz Kwintet Dęty Blaszany High Five Brass. Połączenie recitalu organowego z koncertem kameralnym dało niezwykle ciekawy efekt i nie tylko ze względu na urozmaicenie wykonawców. Przemyślany dobór repertuaru spowodował, że słuchacze mogli rozkoszować się romantycznym uniesieniem, ale również barokowym majestatem. Tu na uwagę zasługuje postać Jana Sebastiana Bacha. Młodzi członkowie zespołu dętego blaszanego dali wspaniały popis kunsztu wykonując Fugę g-moll BWV 578. Temat tego niezwykle popularnego utworu mistrza niemieckich organów, w transkrypcji na waltornię czy tubę, przy wybornej akustyce kołobrzeskiej świątyni, powtarzał sobie w myślach niejeden meloman. Ale to nie koniec nawiązań do barokowej polifonii.

Gail Archer przygotowała w repertuarze dzieła trzech wielkich romantyków. Rzadko zdarzała się w historii kołobrzeskiego festiwalu tak daleko idąca unifikacja, ale artystka zza oceanu miała ku temu swoje powody. Otóż w tym roku przypada 200 rocznica urodzin węgierskiego kompozytora i pianisty Franza Liszta, legendy epoki romantyzmu. To dlatego organy grały dzieła wyłącznie romantyków. Na początek Sonata A dur op. 65 nr 3 Felixa Mendelssohn-Bartholdy’ego. W środku były dwie kompozycje Roberta Schumanna, a na koniec fantastyczne dzieło Franza Liszta. Co ciekawe, wszystkie trzy utwory łączył właśnie Jan Sebastian Bach, a właściwie kompozycje na jego temat. Warto w tym miejscu wyjaśnić, że ich autorzy nie rozważali życia i twórczości Bacha, ale rozwijali motywy muzyczne następujących dźwięków: b, a, c, h.

Szczególne wrażenie na zgromadzonej w świątyni publiczności zrobił finałowy utwór Franza Liszta: Preludium i Fuga na temat B-A-C-H S. 260. Ta kompozycja pozwoliła wydobyć głębię barwy organów bazyliki. Spora rozpiętość skali i dynamika utworu, wymagają od kompozytora dużych umiejętności i doświadczenia, ale dla Gail Archer, napędzanej energią romantycznego uniesienia, poszczególne takty mijały z niezwykłym kunsztem i zaangażowaniem. Końcowe akordy, miejscami skomplikowanego dzieła, zostały przyjęte owacją na stojąco.

Na uwagę zasługuje jeszcze jedna kompozycja, wykonana podczas czwartkowego wieczoru. Kompozytor znany niewielu, za to jego dzieła znane niemal wszystkim. To zmarły w 2003 roku Michael Camen, amerykański kompozytor, aranżer i dyrygent. Camen współpracował m.in. z Metallicą, Aerosmith, Ericiem Claptonem czy The Cranberries. Napisał muzykę do takich filmów jak „Robin Hood” czy „Szklana Pułapka”. Ale bez obaw – w bazylice wykonano jego znaną na Zachodzie kompozycje pt. „Quintet”, która w wykonaniu High Five Brass zabrzmiała niezwykle romantycznie i nostalgicznie.

Powyższe pokazuje, że w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Muzyka w Katedrze” możemy spotkać się ze znakomitym repertuarem, sięgnąć do wspaniałych dzieł uznanych mistrzów dawnych epok, ale także spotkać się z niezwykle nastrojowymi kompozycjami współczesnymi, które w wykonaniu gości kołobrzeskiego festiwalu, wyzwalają wiele muzycznych i estetycznych wrażeń. W sam raz na wakacyjne wieczory.

Robert Dziemba