Komisja Rewizyjna przyjęła dziś sprawozdanie z kontroli Podczela, które przygotował radny Jacek Woźniak. Wskazano na kilka nieprawidłowości.

Protokół z kontroli Podczela, przedstawiony na posiedzeniu Komisji Rewizyjnej, spotkał się z niezwykle emocjonalną odpowiedzią urzędników (przeczytaj informacje kołobrzeg). Dziś radni zajęli się sprawozdaniem z kontroli. Nie zostawia ono suchej nitki na działaniu urzędników i negatywnie ocenia pracę magistratu w tym zakresie, pozostawiając ewentualne sankcję Urzędowi Skarbowemu i Prokuraturze Rejonowej w Kołobrzegu. Radni przyjęli jeden wniosek dla prezydenta, zobowiązujący miasto do zabezpieczenia terenu i rozbiórki pozostałych hangarów stwarzających zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Sprawozdanie przyjęto 4 głosami za, przy jednym wstrzymującym się. Poniżej prezentujemy najciekawsze fragmenty sprawozdania.

"24 lutego 2011 r. firma W.P. Wiatrowa sp. z o.o. zwróciła się do Prezydenta Miasta Kołobrzeg z ofertą usunięcia (rozbiórka i wywóz) obiektów budowlanych i budowli na terenie dawnego lotniska w Podczelu. Zastępca prezydenta ds. gospodarczych Andrzej Olichwiruk zadekretował wniosek do Wydziału Gospodarki Nieruchomościami. Naczelnik tego wydziału Grzegorz Pytloch powierzył prowadzenie sprawy inspektor ds. sprzedaży i promocji nieruchomości, nadając jej jednocześnie charakter sprawy „pilnej”. W trakcie kontroli naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami poinformował kontrolujących, że zastosowanie trybu „pilne” wiązało się - cyt.: „z faktem, iż zarówno Prezydent Miasta jak i naczelnik K oraz ja uznaliśmy, że stan techniczny obiektów jest wskazaniem dla możliwie szybkiego przeprowadzenia uzgodnień”. Komisja Rewizyjna przyjęłaby bez zastrzeżeń to wyjaśnienie, gdyby nie to, że ten sam urzędnik odpowiadając na zapytanie, czy Urząd dysponuje jakimś opracowaniem, ekspertyzą, że zabudowania dawnego lotniska stwarzają zagrożenie i konieczne jest ich natychmiastowe wyburzenie, odpowiedział, że cyt.: „Nie, nie dysponuje”. Nie posiada również właściwej decyzji administracyjnej Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego (nakaz rozbiórki).

Nakaz rozbiórki budynku może być wydany przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej w dwóch sytuacjach: w przypadku zaistnienia samowoli budowlanej czy też odnośnie nieużytkowanego lub niewykończonego, nienadającego się do remontu, odbudowy obiektu budowlanego. Przepisy prawa budowlanego określają trzy, samodzielne wobec siebie, okoliczności dotyczące stanu budynku, a mianowicie gdy obiekt jest nieużytkowany, niewykończony lub zniszczony. W przypadku obiektów budowlanych i budowli po byłej bazie wojsk radzieckich, przesądzającym o konieczności dokonania ich rozbiórki winna być dokumentacja techniczna, z której wynikałyby okoliczności przemawiające za rozbiórką zabudowań. Jak wskazano powyżej, Urząd Miasta Kołobrzeg nie dysponuje taką dokumentacją. Przeświadczenie Prezydenta Miasta, urzędników, czy mieszkańców miasta, że obiekty należy rozebrać, a teren uporządkować, powinno być bodźcem do podjęcia działań związanych z przygotowaniem właściwej dokumentacji techniczno - projektowej. Szczegółowe regulacje dotyczące rozbiórki obiektów budowlanych określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 sierpnia 2004r. w sprawie warunków i trybu postępowania w sprawach rozbiórek nieużytkowanych lub niewykończonych obiektów budowlanych. Zgodnie z przywołanym rozporządzeniem przed wydaniem decyzji o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego, właściwy organ zobowiązany jest do ustalenia przyczyny niewykonania przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego remontu, odbudowy lub wykończenia, a następnie dokonuje oględzin i oceny stanu technicznego bądź w przypadku powstania wątpliwości co do stanu technicznego obiektu nakazuje właścicielowi lub zarządcy sporządzenie ekspertyzy stanu technicznego. Jeżeli obiekt spełnia wszystkie przesłanki, właściwy organ wydaje decyzję, która powinna zawierać wyraźny nakaz rozbiórki określonego obiektu budowlanego oraz uporządkowania terenu oraz termin, do którego adresaci powinni przystąpić do wykonania rozbiórki oraz data jej zakończenia wraz z uporządkowaniem terenu. W opinii kontrolujących, przedsięwzięcie nie posiadało dostatecznego uzasadnienia formalno – prawnego, co poddaje wątpliwości podstawy do wchodzenia w stosunek prawny z W.P. Wiatrowa sp. z o.o.

Wnikliwa analiza dokumentów wykazała, że Naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami dokonywał wraz z przedstawicielami W.P. Wiatrowa sp. z o.o. czynność wizji lokalnej terenów dawnego lotniska, w nieustalonym terminie, z której nie sporządzono żadnej notatki bądź protokołu zawierającego ustalenia z wizji. Naczelnik Wydziału poinformował kontrolujących, że cyt.: „Nie ma notatki - nie ma zwyczaju w urzędzie pisania notatek z tego rodzaju wyjść służbowych”. Konsekwencją tej wizji lokalnej był wniosek W.P. Wiatrowa sp. z o.o. z dnia 24 lutego 2011r. W ocenie kontrolujących z czynności oględzin nieruchomości należało sporządzić notatkę, tym bardziej, że uczestniczący w nich Naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomości udzielił zainteresowanym kopię mapy/podkładu geodezyjnego oraz – jako zawodowo zorientowany – udzielił szczegółowych informacji dotyczących wizytowanej nieruchomości. Kontrolujący mają przekonanie, że podczas tej wizji nastąpiło typowanie poszczególnych obiektów i budowli do oferowanej przez W.P. Wiatrowa sp. z o.o. „rekultywacji terenu” dawnego lotniska w Podczelu, polegającej na rozbiórce zabudowań i uporządkowaniu terenu. Działania organu administracji publicznej powinny być jawne i w takich przypadkach zapewniać element konkurencyjności.

Komisja Rewizyjna Rady Miasta Kołobrzeg dostrzega sprzeczność dot. konieczności rozbiórki budowli o charakterze liniowym (ciągi komunikacyjne), z uzasadnieniem „uniemożliwienia wyścigów”, a jednoczesnym wyrażeniem przez Urząd Miasta zgody na organizowanie na terenie dawnego lotniska w Podczelu, w dniach 15 – 17 lipca 2011r dużej, motocyklowej imprezy plenerowej pn. "Eleven Road Party", zorganizowanej wspólnie przez trzy kluby motocyklowe - "Road Runners" MC Poland, "Bractwo T4 Kołobrzeg" FG oraz "Voyager Kołobrzeg" FG, połączonej z zawodami driftingowymi.

Kontrolujący zwrócili szczególną uwagę na dyspozycję Prezydenta Miasta Kołobrzeg dot. propozycji uregulowania kwestii przyjęcia na Gminę Miasto Kołobrzeg zobowiązania do uzyskania wszystkich niezbędnych pozwoleń (pozwolenie na rozbiórkę, zgoda na wycinkę drzew i krzewów) – vide pismo kierowane do Prezydenta Miasta przez Wydział Gospodarki nieruchomościami z dnia 23 marca 2011r. W piśmie z dnia 14 kwietnia 2011r w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie rozbiórki obiektów i budowli na terenie dawnego lotniska w Podczelu, zobowiązanie Gminy Miasto Kołobrzeg ograniczono wyłącznie do: „we własnym zakresie i na swój koszt uzyska konieczne pozwolenia na wycinkę istniejącego na w/w obszarze drzewostanu i krzewów przed przystąpieniem do prac”.  Na zapytanie kontrolujących skierowane do Naczelnika Wydziału Gospodarki Nieruchomościami, kto i kiedy zmienił dyspozycję prezydenta z pisma z dnia 23.03.2011r, uzyskano odpowiedź, cyt.: „Nie ma to znaczenia dla sprawy. Jeśli nie wynika z dokumentów wprost, to musiała być to decyzja uzgodniona z Prezydentem lub z-cą Prezydenta - samodzielnie nie podjął jej nikt z urzędników. Zmiana powodująca wstrzymanie wydatku, nie oprotestowana przez wnioskodawcę, korzystna dla gminy.

Zdaniem Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Kołobrzeg, jest to jedna z kluczowych okoliczności dla zaistniałej sytuacji. Gdyby zachowano i zrealizowano pierwotną dyspozycję Prezydenta Miasta Kołobrzeg, w zakresie przygotowania dokumentacji projektowej i uzyskania zgody właściwego organu do prowadzenia prac rozbiórkowych i nadzoru nad nimi, zachowany byłby element należytej staranności. Wyeliminowanie dyspozycji Prezydenta Miasta w pierwotnym brzmieniu oraz brak nadzoru, doprowadziło przestrzeń kołobrzeskiej części dawnego lotniska w Podczelu do stanu opisanego w Protokole z wizji lokalnej z dnia 15 grudnia 2011r oraz w załączonej do niniejszego sprawozdania dokumentacji zdjęciowej. W ocenie Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Kołobrzeg, obecny stan hangarów, których rozbiórki nie dokończono, stwarza realne zagrożenie dla osób mogących przebywać na terenie dawnego lotniska". (...)

"W prowadzonym przez Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu postępowaniu dot. usunięcia bez zezwolenia drzew i krzewów, wstrzymano się z wydaniem decyzji administracyjnej w sprawie usunięcia przez wycięcie drzew i krzewów w łącznej ilości 448 szt. drzew i 19 m² krzewów. Służby powiatowe poprzez dokonanie wizji lokalnej ustaliły, że liczba wyciętych bez zezwolenia drzew wynosi ok. 75 sztuk (w tym wiele drzew wielopiennych) oraz ok. 40 m² krzewów (na dzień zakończenia kontroli znana była tylko przybliżona liczba). Z analizowanych dokumentów nie wynika, że wycinkę drzew na zlecenie Urzędu Miasta Kołobrzeg miała przeprowadzić W.P. Wiatrowa sp. z o.o., ale Komisja Rewizyjna nie wyklucza, że takie mogłyby być ustalenia. Wówczas na potrzeby urzędu i innych instytucji ważną do ustalenia okolicznością byłaby wartość przeprowadzonych prac wycinkowych. Z informacji uzyskanej w Miejskim Zakładzie Zieleni Dróg i Ochrony Środowiska sp. z o.o. w Kołobrzegu wynika, że na place składowe zakładu nie trafiło drewno z wycinki przeprowadzonej na terenie dawnego lotniska w Podczelu, co niewątpliwie stanowi zabór mienia.

W okresie prowadzenia czynności kontrolnych nie było możliwości ustalenia ile materiału porozbiórkowego (gruzu i złomu) pozyskano w trakcie rozbiórki obiektów dawnego lotniska w Podczelu. Informacje te byłyby możliwe do uzyskania poprzez kontrolę krzyżową (odbiorca gruzu, złomu), do przeprowadzenia której Komisja Rewizyjna Rady Miasta Kołobrzeg nie posiada wystarczających instrumentów prawnych. Kontrolę taką mogą i powinny przeprowadzić inne instytucje prowadzące postępowania wyjaśniające w przedmiotowej sprawie. Powyższe oraz odpowiedź na zapytanie dot. ilości gruzu i złomu pozyskanych w trakcie realizacji przedsięwzięcia, udzielona przez Naczelnika Wydziału Gospodarki Nieruchomościami o treści: „Nie da się tego określić bez dokumentacji technicznej-projektowej, która nie istnieje. Potencjalne badanie obiektów nie odpowie na pytania związane np. z ilością stali w poszczególnych elementach prefabrykowanych”, miało wpływ na negatywna ocenę kontrolujących dla działań podejmowanych przez Urzędu Miasta Kołobrzeg w przedmiotowej sprawie.

Komisja Rewizyjna Rady Miasta Kołobrzeg ustaliła ponad wszelka wątpliwość, że wniosek W.P. Wiatrowa sp. z o.o. nie był przedmiotem obrad Kolegium Prezydenta Miasta. Potwierdził to również Naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami w słowach, cyt.: „Nie ma katalogu spraw które muszą być na kolegium lub nie. Decyzje Prezydent podejmuje jednoosobowo, jeśli sprawa jest z punktu widzenia Urzędu pilna, nie przeciąga się terminów jej rozpoznania poprzez obieg korespondencji wewnątrz Urzędu. Jeśli Prezydent uznałby, że sprawa jest nieczytelna lub wymaga dodatkowych opinii lub uzgodnień, skierowałby stosowne polecenie do wydziału. Sprawa została omówiona na kilku roboczych, ogólnych spotkaniach, w których brali udział w szczególności naczelnicy K, GN oraz z-ca Prezydenta ds. Gospodarczych”.
Cytowana powyżej wypowiedź ukazuje, że urzędnik w randze Naczelnika Wydziału nie zna obowiązujących w Urzędzie Miasta Kołobrzeg wewnętrznych przepisów porządkowych. Zgodnie z Zarządzeniem Wewnętrznym nr 88/07 Prezydenta Miasta Kołobrzeg, z dnia 5 czerwca 2007r (zmienionego w dniu 25.06.2010r Zarządzeniem Wewnętrznym Nr 82/10) w sprawie powołania kolegium Prezydenta Miasta Kołobrzeg oraz zasad przygotowywania materiałów na posiedzenie kolegium, w szczególności na kolegium Prezydenta Miasta kierowane są sprawy o istotnym znaczeniu dla miasta i dla mieszkańców. Bez wątpienia sprawa dot. rozbiórki obiektów budowlanych i budowli na terenie dawnego lotniska w Podczelu, z powodów wymienianych w dokumentacji sprawy, była istotna dla miasta i jego mieszkańców. Ponadto miała charakter decyzji o charakterze finansowym i gospodarczym, co na mocy art. 54 ust. 1 pkt 3 lit. a) i b) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych, bezwzględnie wymagało dokonania kontroli wstępnej zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym (budżetem) oraz kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych przez Skarbnika Miasta Kołobrzeg. Pominięcie procedury, o której jest mowa w cytowanych zarządzeniach wewnętrznych przyczyniło się w dużej mierze do zaistniałych i wskazanych w niniejszym sprawozdaniu nieprawidłowości. Nie bez znaczenia dla całego postępowania urzędników jest fakt, że wydział prowadzący nie zaciągnął opinii prawnej Biura Prawnego Urzędu Miasta Kołobrzeg na etapie przygotowawczym (pomiędzy 24.02.2011 a 14.04.2011r). W dokumentacji sprawy pierwsza opinia prawna w sprawie pojawiła się w dniu 16 grudnia 2011 r.". (...)

"Sposób, w jaki zawarto stosunek prawny pomiędzy Gminą Miasto Kołobrzeg a W.P. Wiatrowa sp. z o.o., poprzez wymianę korespondencji (oświadczeń woli – W.P. Wiatrowa sp. z o.o. kwestionuje nawet to), z punktu widzenia zaistniałego obowiązku podatkowego jest jaskrawym przykładem niedopełnienia obowiązku poprzez zaniechanie i nie jest możliwy do zaakceptowania w działaniach administracji publicznej. W piśmie kierowanym do W.P. Wiatrowa sp. z o.o. z 14.04.2011r będącym „zgodą” na wnioskowaną rekultywację i uporządkowanie terenu, ani żadnym innym, nie zawarto możliwie precyzyjnych postanowień, dotyczących wartości świadczeń podlegających umowie oraz terminu ich wykonania. Jak już wspomniano w innym punkcie niniejszego sprawozdania, wartość świadczeń ma znaczenie dla ustalenia wysokości obowiązku podatkowego, w szczególności wówczas, gdy wartość tych świadczeń nie jest wzajemnie równa albo gdy dla poszczególnych dóbr lub podmiotów obowiązują różne stawki podatkowe. Termin wykonania świadczeń ma natomiast znaczenie dla ustalenia daty powstania obowiązku podatkowego. Komisja Rewizyjna poddaje w wątpliwość, czy obecnie jest jeszcze możliwość rzetelnego ustalenia wysokości obowiązku podatkowego, jaki ciąży na Gminie Miasto Kołobrzeg. Zapewnienie, które Prezydent Miasta złożył organom skarbowym w piśmie z dnia 19.01.2012r, w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez Urząd Skarbowy w Kołobrzegu, może okazać się niemożliwe do zrealizowania. Z punktu widzenia przepisów skarbowych, zaniechanie Urzędu Miasta Kołobrzeg, o którym jest mowa powyżej, może być narażeniem na uszczuplenie lub uszczupleniem dochodów skarbu państwa. Nie dochowanie należytej staranności, do której zobowiązany jest organ wykonawczy gminy, może wykluczyć nieumyślność działania.

Przyczyną tej nieprawidłowości było uniemożliwienie Skarbnikowi Miasta wykonania ciążących na nim obowiązkach wynikających z art.  54 ust. 1 pkt 3 lit. a) i b) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych, dokonania kontroli wstępnej zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym (budżetem) oraz kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych. Obowiązek podatkowy po stronie Gminy Miasto Kołobrzeg powstałby również, gdyby przyjąć stanowisko Prezydenta Miasta, że W.P. Wiatrowa sp. z o.o. „nieodpłatnie” wyświadczyła gminie usługę demontażu". (...)

"Prezydent Miasta zarzuca kontrolującym, że „podniesienie przez Zespół Kontrolny wątku opracowań internetowych dotyczących ilości i sposobu wykorzystania gruzu przez spółkę Helinbud sp. z o.o. jest naruszeniem zasady obiektywizmu i próbą nieuprawnionego przeprowadzenia dowodu na czynności, które nie miały miejsca, ponieważ spółka ta jest samodzielnym organizmem gospodarczym. Jej powiązania kadrowe, kapitałowe, nadzór właścicielski czy też struktura własności nie mają żadnego znaczenia dla sprawy, ponieważ Prezydent Miasta udzielił zgody spółce W.P. Wiatrowa sp. z o.o., a nie spółce Helinbud sp. z o.o. Sposób pozyskania gruzu i element odpłatności za ten materiał przez spółkę Helinbud sp. z o.o. stanowią odrębne ustalenia pomiędzy spółkami, nie wnoszące nic do sprawy, ponieważ Gmina Miasto Kołobrzeg nie jest i nigdy nie była stroną tego stosunku prawnego, co więcej nawet jeżeli taki stosunek istniał, to Gmina Miasto Kołobrzeg nie miała takiej wiedzy, ani tez obowiązku posiadania takowej nie miała. Zakres prac wykonanych przez w/w spółkę nie ma żadnego związku z ilością materiałów porozbiórkowych pozyskanych przez W.P. Wiatrowa sp. z o.o., a przywołanie tych inwestycji w sposób fałszywy wskazuje na domniemaną ilość gruzu odzyskanego w wyniku prac rekultywacyjnych”
Komisja Rewizyjna wyjaśnia:

Zamiar kontynuowania prac rozbiórkowych w porozumieniu z firmą Helinbud sp. z o.o. sp. k. zgłosił pan Johann Harald Heim – prezes zarządu W.P. Wiatrowa sp. z o.o. w swoim piśmie kierowanym do Urzędu Miasta Kołobrzeg z dnia 27.12.2011r, cyt.:
„Reasumując Spółka W.P. Wiatrowa sp. z o.o. w Kołobrzegu, nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za jakiekolwiek czynności związane z rozbiórką obiektów i innych na terenie lotniska w Podczelu. Jednakże wyrażamy wolę współpracy w zakresie rekultywacji terenu po byłym lotnisku w Podczelu, na mocy odrębnego porozumienia zawartego ze spółką Helinbud sp. z o.o. sp. k”.
Wbrew temu, co twierdzi Prezydent Miasta, ma to znaczenie dla sprawy, a celem kontrolujących było wskazanie, że na terenie Powiatu Kołobrzeskiego efektywnie funkcjonuje przedsiębiorstwo wykorzystujące w swoich działaniach gruz budowlany, personalnie powiązane z W.P. Wiatrowa sp. z o.o.
W cytowanym powyżej fragmencie pisma z dnia 14.03.2012r Prezydent Miasta w zasadzie potwierdza, że W.P. Wiatrowa sp. z o.o. pozyskiwała materiały porozbiórkowe, a więc uzyskiwała korzyść materialną, co jest spełnieniem warunku odpłatności w stosunku prawnym.

Reasumując, Komisja Rewizyjna Rady Miasta Kołobrzeg negatywnie ocenia działanie Urzędu Miasta Kołobrzeg w przedmiotowej sprawie, w zakresie postępowania prowadzonego przez Wydział Gospodarki Nieruchomościami. Komisja nie znajduje uzasadnienia dla przyjętego trybu postępowania, w świetle obowiązujących przepisów".